اداره کل بنادر و دریانوردی استان بوشهر در سواحل و آبهای ساحلی استان بوشهر مسئولیت سرویس و آماده بکار نگهداشتن بیش از 90دستگاه فار ساحلی، بیکن ،بویه و قایق نورانی را بعهده دارد. این تجهیزات که اصطلاحا علائم کمک ناوبری نامیده می شوند به سه حوزه شمالی ، مرکزی و جنوبی تقسیم گردیده اند.حوزه شمالی شامل علائم کمک ناوبری در سواحل و آبهای ساحلی بنادر دیلم ،گناوه ،ریگ وجزیره خارک می باشدحوزه مرکزی شامل علائم کمک ناوبری در بندر بوشهر و حوزه جنوبی شامل علائم کمک ناوبری در سواحل و آبهای ساحلی جنوب استان بوشهر تا منطقه نایبند را شامل می شود. سرویسهای علائم کمک ناوبری در برنامه های زمانبندی مشخص در کلیه حوزه ها انجام گردیده و حتی المقدور از خاموش ماندن علائم مذکور ممانعت بعمل می آید. علائمی که در ساحل قرار دارند با استفاده از خودرو و پرسنل مربوطه سرویس و نگهداری گردیده و علائم دریایی نیز با استفاده از بارج بویه گذار مراد 4 سرویس و نگهداری می شوند و جهت تعویض آنها بر حسب نیاز از کشتی بویه گذار (مهر) که در بندر امام خمینی (ره)مستقر می باشد بصورت موردی استفاده می گردد.
کلیه قوانین مربوط به چراغهای دریایی بر گرفته شده از قوانین تصویب شده ی انجمن بین المللی چراغهای دریایی IALA) ) بوده که به تصویب سازمان جهانی دریا نوردی IMO) ) نیز رسیده است و کشور های الحاقی به این کنوانسیونها موظف به رعایت این قوانین هستند .بر این اساس کلیه مناطق دریانوردی جهان به دو منطقه A و B تقسیم شده و هر کشور ، علائم کمک ناوبری خود را جهت هدایت شناورها بر اساس یکی از مناطق مذکور تنظیم ، ثبت واعلام می نماید. دو منطقه A و B تنها در علائم لاترال با هم تفاوت دارند و این قوانین در سایر موارد با هم مشترک می باشند.
بر این اساس علائم کمک ناوبری به 6 دسته تقسیم بندی می شوند:
1 – علائم لاترال LATERAL MARKS
2 - علائم کاردینال CARDINAL MARKS
3 - علائم خطر مجزا ISOLATED DANGER MARKS
4 - علائم آبهای ایمن SAFE WATER MARKS
5 - علائم منطقه مخصوص SPECIAL MARKS
6 – علائم شناورمغروقی که به تازگی غرق شده است EMERGENCY WRECK MARKING
علائم لاترال : این علائم برای مشخص نمودن محدوده کانالها و آبراهها جهت ورود به بنادر مورد استفاده قرار می گیرد . در آبراههایی که جزء مناطق A محسوب میشوند مانند کشور عزیزمان ایران هنگام ورود به بندر ، شناور علائم لاترال قرمز رادر سمت چپ خود و علائم لاترال سبز را درسمت راست خود خواهد دید .بدیهی است این مطلب در هنگام خروج از بندر برعکس خواهد شد.
علائم کاردینال : این علائم برای مشخص نمودن مسیر ایمن در دریا مورد استفاده قرار میگیرد و به چهار دسته شمالی – جنوبی – شرقی و غربی تقسیم میشود. هریک از این علائم کاردینال مسیر ایمن جهت دریانوردی را مشخص می نماید . برای مثال چنانچه شناوری یک کاردینال غربی را در مسیر خود رویت نماید می بایست مسیر خود را به گونه ای انتخاب نماید که از سمت غرب کاردینال عبور کند.
علائم خطر مجزا: از این علائم زمانی استفاده میگردد که یک نقطه از دریا برای دریا نوردی نا امن تلقی گردد مانند یک شناور مغروق یا یک نقطه کم عمق که در این صورت شناور میبایست از نزدیک شدن به آن نقطه اجتناب ورزیده و با فاصله ایمن از هر طرف علامت مذکور که مایل بود به مسیر خود ادامه دهد .
علائم آبهای ایمن : این علامت معمولا در لنگرگاه نزدیک هربندر دیده میشود و نمایانگر منطقه ایمن در آن منطقه بوده و عبور شناور ها از چهار طرف علامت مذکور بلامانع میباشد.
علائم منطقه مخصوص : چنانچه به منظور خاصی منطقه ای از دریا محدود شود و شناور ها اجازه دریا نوردی در آن منطقه را نداشته باشند از این علامت استفاده میگردد . مانند منطقه ای از دریا که به منظور مانور نظامی محدود و به اطلاع تمامی شناور های منطقه رسانده میشود که در آن صورت میبایست از دریانوردی در آن منطقه اجتناب نمود.
علائم شناور مغروقی که به تازگی غرق شده است : این علامت زمانی بکار برده میشود که شناوری به تازگی غرق شده و هنوز درنقشه های دریایی ثبت نشده باشد . به عبارت دیگر به منظور سرعت عمل در نشان دادن محل غرق شدن یک شناور مغروق ، به شناور های عبوری ، تا زمانی که محل دقیق شناور مغروق و عمق آب نقطه بالای خطر شناسایی نشده و نوع علامت آن تعیین نگردیده است از این علامت استفاده می شود .
به منظور نشان دادن علائم کمک ناوبری در نقاط مورد نظر، از سازه های بخصوصی استفاده میگردد که تعدادی از آنها به شرح زیر می باشد:
- تعدادی از این علائم بصورت شناور بوده و بوسیله زنجیر و یک یا چند وزنه در دریا ثابت میشوند که اصطلاحا بویه (BUOY) نامیده می شوند .
-بعضی از این علائم بصورت پایه هایی در بستر دریا که دارای عمق کم میباشد ، یا نزدیک ساحل ثابت میشوند و اصطلاحا بیکن ( BEACON ) نامیده می شوند .
- گونه ای دیگر از این سازه ها در حاشیه سواحل وجود دارند که مانند بیکنها بوسیله یک یا چند پایه در زمین ثابت شده و از نظر اندازه از بیکن بزرگتر بوده و دارای ارتفاع بیشتری نیز میباشند. این سازه ها به شکلهای مختلفی چون برج ( TOWER ) و ( LIGHT HOUSE ) دیده میشوند که در اصطلاح فار نامیده میشوند .
-در نقاطی که به علت دور بودن از ساحل و عمق زیاد دریا استفاده از بویه مناسب نبوده و نیاز به ارتفاع کانونی بیشتری باشد از شنـــاورهای بزرگتری جهت علائم کــمک نــاوبری اسـتفاده میشود مانند (LIGHT BOAT )، ( LIGHT VESSEL) که اصطلاحا قایق نورانی نامیده میشوند . قایقهای نورانی نیز مانند بویه ها بوسیله زنجیر و لنگر در جای خود ثابت می مانند .
کلیه این سازه ها بوسیله مشخصه هایی چون رنگ و علامت روز (DAY MARK ) در زمان روشنایی هوا ، رنگ نور و تعداد روشن و خاموش شدن چراغ آن ( کاراکتر چراغ ) در یک پرید زمانی هنگام تاریکی هوا ، بیانگر نوع بخصوصی از علائم کمک ناوبری بوده و بوسیله این مشخصه ها مفهوم خود را به دریا نوردان اعلام مینماید.
شناسایی علائم کمک ناوبری برای منطقه A
1 – علائم لاترال LATERAL MARKS
الف - سمت راست کانال :
- رنگ علامت : سبز
- علامت روز : یک مخروط سبز رنگ که راس آن به طرف بالا باشد
- رنگ نور چراغ : سبز
- کاراکتر چراغ : گروه فلاشهای دوتایی یا فلاشهای تکی متناوب
ب - سمت چپ کانال :
- رنگ علامت : قرمز
- علامت روز : یک استوانه قرمز رنگ که بطور عمودی نصب شده باشد
- رنگ نور چراغ : قرمز
- کاراکتر چراغ : گروه فلاشهای دوتایی یا فلاشهای تکی متناوب

2 - علائم کاردینال CARDINAL MARKS
الف - کاردینال شمالی :
- رنگ علامت : قسمت بالای علامت مشکی و قسمت پایین آن زرد
- علامت روز : دو مخروط به رنگ مشکی که یکی روی دیگری قرار گرفته شده و راس آنها به سمت بالا باشد
- رنگ نور چراغ : سفید
- کاراکتر چراغ : فلاشهای سریع یا خیلی سریع
ب - کاردینال جنوبی :
- رنگ علامت : قسمت بالای علامت زرد و قسمت پایین آن مشکی
- علامت روز : دو مخروط به رنگ مشکی که یکی روی دیگری قرار گرفته شده و راس آنها به سمت پایین باشد
- رنگ نور چراغ : سفید
- کاراکتر چراغ : 6 فلاش خیلی سریع و یک فلاش بلند در 10 ثانیه یا 6 فلاش سریع و یک فلاش بلند در 15 ثانیه
ج - کاردینال شرقی :
- رنگ علامت : قسمت بالا و پایین علامت به رنگ مشکی و بین آنها به رنگ زرد
- علامت روز : دو مخروط به رنگ مشکی که از قسمت قاعده به هم متصل بوده و بصورت عمودی نصب شده باشند
- رنگ نور چراغ : سفید
- کاراکتر چراغ : 3 فلاش خیلی سریع در 5 ثانیه یا 3 فلاش سریع در 10 ثانیه
د - کاردینال غربی
- رنگ علامت : بالا و پایین علامت به رنگ زرد و بین آنها به رنگ مشکی
- علامت روز :دو مخروط به رنگ مشکی که از سمت راس به هم متصل بوده و بصورت عمودی نصب شده باشند
- رنگ نور چراغ سفید
- کاراکتر چراغ : 9 فلاش خیلی سریع در 10 ثانیه یا 9 فلاش سریع در 15 ثانیه

3 - علائم خطر مجزا ISOLATED DANGER MARKS
- رنگ علامت : بصورت نوار های افقی به رنگ قرمز و مشکی
- علامت روز: دو کره مشکی که روی هم قرار گرفته اند
- رنگ نور چراغ : سفید
- کاراکتر چراغ : گروه فلاشهای دو تایی (GP FL 2)






4 - علائم آبهای ایمن SAFE WATER MARKS
- رنگ علامت : بصورت نوارهای عمودی به رنگ قرمز و سفید
- علامت روز : یک عدد کره قرمز رنگ
- رنگ نور چراغ : سفید
- کاراکتر چراغ : یک فلاش بلند در 10 ثانیه (LFL 10s )

5 - علائم منطقه مخصوص SPECIAL MARKS
- رنگ علامت : زرد
- علامت روز : بصورت X بوده که از هر چهارطرف به همان شکل دیده شود
- رنگ نور چراغ : زرد
- کاراکتر چراغ : هر فلاشی به جز موارد ذکر شده برای سایر علائم که باعث سردر گمی دریانوردان نشود .

6 – علائم شناورمغروقی که به تازگی غرق شده است EMERGENCY WRECK MARKING
- رنگ علامت : بصورت نوارهای عمودی زرد و آبی
- علامت روز : بصورد یک صلیب که بصورت قائم نصب شده و به رنگ زرد است
- نور چراغ : زرد و آبی
- کاراکتر چراغ : یک فلاش زرد و یک فلاش آبی در 3 ثانیه

ریکن : ریکن وسیله ایست الکترونیکی که بعنوان یک علامت کمک ناوبری از آن استفاده میشود و طرز کار آن به این صورت است که در حالت عادی در وضعیت آماده بکار ( stand by ) بوده و به محض دریافت امواج ارسالی رادار از یک شناور ، شروع به ارسال علائمی بصورت کد های مورس نموده که بر روی صفحه نمایش دستگاه رادار (PPI) قابل رویت میباشد.
تمامی علائم کمک ناوبری به همراه بعضی از مشخصه های مهم برای دریانوردان مانند برد نورانی ، کاراکتر چراغ و نوع علامت بر روی نقشه های دریایی ثبت و مورد بهره برداری دریانوردان قرار می گیرد.
با توجه به ابلاغیه سازمان بنادر و دریانوردی مبنی بر درج کد 14 کاراکتری بر روی تمامی علائم کمک ناوبری شناور مانند بویه ها، اولین نمونه بویه کد گذاری شده استان بوشهر در فروردین سال 1388 در لنگرگاه بندر عسلویه مستقر شده است . برابر این اصل پیش بینی می گردد تا پایان سال 1391 کدهای مذکور بر روی کلیه علائم کمک ناوبری شناور استان مستقر گردد . این کدگذاری از دو جهت دارای اهمیت است : اول اینکه مالکیت بویه را مشخص مینماید ( سازمان بنادر و دریانوردی یا سایر ارگانها ی دولتی و شرکت های خصوصی ) . دوم - در صورت رها شدن بویه ، از طریق این کدها به راحتی می توان بندری که بویه متعلق به آن است را شناسایی نمود. لذا شایسته است دریا نوردان عزیز در صورت رویت بویه های سرگردانی که دارای کدهایی نظیر نمونه زیر می باشند ، مراتب را با ذکر محل رویت بویه به اداره کل بنادر و دریانوردی استان ، یا بنادر تابعه اطلاع دهند .
نمونه ای از کدهای مستقر بر روی بویه ها :

422BUZ
1025
BUOY
BUZ * علامت اختصاری بندر بوشهر است.